Bulimia – jak pomóc osobie z bulimią?

Bulimia, a w pełnym oryginalnym brzmieniu z języka łacińskiego bulimia nervosa to choroba o podłożu psychicznym. Zaburzenie odżywiania przejawia się w przyjmowaniu niekontrolowanej ilości jedzenia w krótkim czasie. Po etapie objadania się następuje zwracanie przyjętego pokarmu oraz głodówka, będąca formą kary i narzucania sobie niezwykle surowej dyscypliny. Ze względu na swoją szkodliwość, bulimia wymaga leczenia. W przeciwnym razie może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w ciele i psychice, a nawet do śmierci.

Spis treści:

Bulimia co to?

Bulimia objawy – to powinno Cię zaniepokoić!

Przyczyny bulimii

Skutki bulimii

Leczenie bulimii – potrzebny jest psycholog!

Bulimia co to?

Zdawać by się mogło, że bulimia jest problemem mniejszym niż anoreksja i rzadziej spotykanym. Tymczasem to niezwykle groźne zaburzenie odżywiania, które przebiega dość nietypowo, a nieleczone nierzadko prowadzi do śmierci. Już od 1987 roku bulimia nervosa jest traktowana jako jednostka chorobowa.

Co to jest bulimia? Z założenia bulimia jest chorobą, w której człowiek musi mierzyć się z nawracającymi epizodami niepohamowanego apetytu. W bardzo krótkim czasie może przyjąć on ogromną ilość pokarmu. Jaką? To zależy, ale dla porównania może to być nawet 3,5 tysiąca kalorii w ciągu jednej godziny! Brak kontroli nad głodem to główny problem chorej osoby, która nie do końca zdaje sobie sprawę z tego, z jak silnym wrogiem przyszło jej się zmierzyć. To właśnie ta nieświadomość sprawia, że chory na bulimię ukrywa się ze swoimi objawami, aby nie niepokoić innych i nie wzbudzać nadmiernego zainteresowania z ich strony.

Po etapie objadania się następuje wydalanie pokarmu, poprzez zmuszanie się do wymiotów. Najpierw chory prowokuje je, a kiedy poczuje ulgę i oczyszczenie wchodzi w kolejne stadium, czyli narzuca sobie restrykcyjną dietę. Bardzo mocno kontroluje ilość przyjmowanych pokarmów, odmawia przyjmowania posiłków, ucieka się do oszukiwania na temat tego, czy i ile zjadł. Przy tym towarzyszy mu cała gama emocji, od ulgi, aż po wstyd.

Bulimia – kto jest narażony na zachorowanie?

• Kobiety bardziej niż mężczyźni,
• osoby w wieku około 19-20 lat,
• osoby bardzo dbające o siebie i obsesyjnie uprawiające sporty,
• osoby, które mierzą się w życiu z trudnymi przeżyciami, np. zdradą partnera, śmiercią,
• ci, którzy mają w rodzinie osoby cierpiące na zaburzenie odżywiania lub otyłość,
• poruszające się w kręgu społeczno-kulturowym, gdzie duży nacisk kładzie się na wygląd i szczupłą sylwetkę,
• osoby rozchwiane emocjonalnie.

Bulimia objawy – to powinno Cię zaniepokoić!

Zastanawiasz się, w jaki sposób rozpoznać bulimię? Objawy bulimii nie zawsze daje się zauważyć od razu, ponieważ chory kryje się ze swoimi kompulsywnymi zachowaniami (objadaniem się i prowokowaniem wymiotów). Bardzo zdradliwe jest również to, że po osobach cierpiących na bulimię spodziewamy się niskiej wagi i bardzo szczupłej sylwetki. Tymczasem nie jest to regułą, bo w przeciwieństwie do anorektyków, bulimicy utrzymują względnie stabilną wagę.

Jak zatem rozpoznać chorobę? Objawami bulimii są:

• permanentny strach przed przytyciem,
• kompleksy i niska samoocena,
• bardzo krytyczne ocenianie siebie, swojego wyglądu, sylwetki, porównywanie się do innych,
• brak kontroli nad swoim apetytem i nad negatywnymi emocjami,
• zajadanie stresów,
• uzależnienie od substancji psychoaktywnych,
• prowokowanie wymiotów po obfitych posiłkach,
• przyjmowanie substancji o działaniu przeczyszczającym, moczopędnym,
• przyjmowanie dużych ilości pokarmu, przeplatane z okresami ostrej głodówki.

Z obserwacji chorych wynika, że 5 najpoważniejszych objawów bulimii, które łączą się ze sobą i pozwalają stwierdzić występowanie problemu, jest:

• kompulsywne objadanie się,
• prowokowanie wymiotów po posiłkach,
• brak fizycznych objawów sugerujących problem (waga chorych jest w normie),
• „wilczy apetyt”,
• skupianie się na swoim wyglądzie i wadze.

Niestety, ale bulimia jest schorzeniem, któremu towarzyszą też inne dolegliwości. Z zaburzeń psychicznych jest to depresja, borykanie się ze stanami lękowymi, a także niskim poczuciem własnej wartości. Mogą pojawiać się myśli samobójcze.

Chociaż wspominamy o tym, że bulimia nie daje objawów cielesnych, bo waga chorego nie spada drastycznie, to jednak ciągłe zajadanie stresów i prowokowanie wymiotów nie jest obojętne dla kondycji organizmu oraz wyglądu zewnętrznego.

Przyczyny bulimii

Skąd bierze się bulimia? Do najważniejszych przyczyn należą zaburzenia genetyczne – skłonności do występowania zaburzeń odżywiania mogą być dziedziczne.

Innym, częstym powodem jest to, w jakim środowisku społeczno-kulturowym dorasta dana osoba i jakie są kanony piękna. Współcześnie jest moda na bycie szczupłym, odmawianie sobie jedzenia i ogólne intensywne interesowanie się swoim wyglądem zewnętrznym. Wzrastanie w takim otoczeniu sprawia, że niektóre osoby mogą być bardziej narażone na występowanie zaburzeń niż inne. Chcąc dopasować się do wymogów, jakie są im stawiane, są w stanie wymuszać reakcje przeczyszczające, np. przyjmując środki moczopędne czy wywołujące biegunkę.

Przyczyn bulimii można też upatrywać się w problemach związanych z życiem rodzinnym. Na zaburzenia bardziej narażone są osoby, które pochodzą z rodzin dysfunkcyjnych, gdzie występują trudności komunikacyjne. Jednak nie jest to regułą.

Dużo zależy też od indywidualnych cech danej osoby. Bulimia może dotykać tych, którzy mają niską samoocenę, problemy z poczuciem własnej wartości, są niepewni siebie i zmagają się z kompleksami. Z drugiej strony mogą to być osoby bardziej impulsywne, nieradzące sobie ze stresem, o negatywnej emocjonalności.

Ustalenie przyczyn bulimii pozwala stwierdzić, jakie są główne czynniki, które ją wywołują. Czasem leczenie zaczyna się właśnie od wyeliminowania ich – poprzez zerwanie toksycznych relacji, poprawę samooceny i skorygowanie sposobu postrzegania samego siebie.

Skutki bulimii

Czy bulimia to groźna choroba? Skutki bulimii mogą być druzgocące – zarówno dla psychiki, jak i dla ciała czy urody. Trzeba mieć tego świadomość, że takie traktowanie organizmu (kompulsywne objadanie się, zwracanie pokarmów i okresy głodówki) jest niezwykle obciążające. A do czego może doprowadzić?

• Bulimia nierzadko idzie w parze z uzależnieniem od alkoholu, narkotyków oraz leków,
• bulimia wiąże się z odczuwaniem depresyjnych nastrojów,
• odwodnienie, zaburzenia elektrolitowe prowadzące np. do zaburzeń rytmu serca,
• uszkodzenia skóry dłoni, ze względu na prowokowanie wymiotów,
• zaburzenia cykli miesiączkowych, problemy z zajściem w ciążę (mogą być nawet trwałe),
• ubytki w zębach, ścieranie szkliwa,
• zaparcia i biegunki, rozregulowanie pracy układu pokarmowego i wydalniczego,
• podrażnienia gardła, przełyku,
• wiotkość żołądka, zapalenie trzustki, nadżerki gardła, powiększenie ślinianek, wrzody,
• uszkodzenia o podłożu neurologicznym,
• odczuwanie duszności.

Oprócz objawów fizycznych i psychicznych, skutki bulimii mogą być odczuwalnie nie tylko przez chorego, ale też przez osoby z jego najbliższego otoczenia. Oznacza to, że funkcjonowanie rodziny również zostaje zaburzone. Ze względu na to, że bulimia najczęściej pojawia się w okresie dojrzewania i wchodzenia w dorosłość, jest to wyjątkowo trudny moment. Chory czuje się źle sam ze sobą, czuje się samotny i jeszcze bardziej izoluje się, szukając ucieczki niekoniecznie w dobrych miejscach (stąd występowanie uzależnień). Problemem jest odczuwanie wstydu – dotyka on w równym stopniu chorego, jak również jego rodziców czy opiekunów. To bardzo zgubne, bo może oznaczać zwlekanie z szukaniem pomocy. A im wcześniej rozpoczęta psychoterapia, tym większa szansa na pokonanie choroby i odzyskanie radości życia.

Leczenie bulimii – potrzebny jest psycholog!

O tym, że bulimia nervosa jest chorobą, nie trzeba nikogo przekonywać. Zaburzenie jest oficjalnie zakwalifikowane jako choroba i od wielu lat w ten sposób traktowane. Czy można wygrać z takim wrogiem jak bulimia? Leczenie jest możliwe i może przynieść bardzo dobre efekty, jednak kluczowe jest:

• przyznanie, że problem występuje – unikanie go, udawanie, że nie istnieje, ignorowanie, wyśmiewanie czy ukrywanie nie pomoże,
• uświadomienie sobie, że potrzebna jest pomoc psychologiczna,
• znalezienie dobrego psychologa, który specjalizuje się w problemie. Możliwe jest zapisanie się na psychoterapię w Wołominie.

Jak wygląda leczenie bulimii? To proces, który zaczyna się przede wszystkim od wywiadu z pacjentem. Podczas rozmowy, dobrze sformułowanych pytań udaje się ustalić, co wywołało chorobę. W ten sposób wiadomo, jakie jest podłoże problemu i jak można go rozwiązać. Rozwiązaniem jest psychoterapia zazwyczaj w formie spotkań indywidualnych i z udziałem członków rodziny. To bardzo ważne, aby oni także zaangażowali się w leczenie i dali swojemu bliskiemu potrzebne wsparcie.

Terapia zazwyczaj odbywa się w nurcie poznawczo-behawioralnym. Jej celem jest nauczenie chorego kontroli nad swoimi popędami i rozpoznawanie zbliżających się ataków. Praca jest jednak długofalowa, bo wymaga naprawienia nie tylko konkretnych zachowań, ale też zmianę sposobu, w jaki osoba chora postrzega siebie, swój organizm, odnajduje się w społeczeństwie. To wszystko udaje się przepracować podczas psychoterapii. 

Odwiedzenie psychologa to nie wszystko. Czasem zaburzenia odżywiania są już tak głęboko zakorzenione, że nie jest możliwe samodzielne wrócenie do normalnego jedzenia. W tym pomocny okaże się dietetyk. Specjalista do spraw żywienia pomoże w ukształtowaniu prawidłowych postaw i będzie kontrolował przebieg diety. Naprawienie błędów może nieco potrwać, dlatego trzeba uzbroić się w cierpliwość.

Zdarza się jednak, że chory potrzebuje dodatkowego wsparcia, np. w postaci leków. Wtedy konieczne jest odwiedzenie lekarza rodzinnego lub innego specjalisty. Od razu skontroluje on też stan fizyczny pacjenta, zleci badania oraz rozszerzy diagnostykę.

Bulimia nervosa powinna być leczona kompleksowo i wielotorowo. Pacjenci muszą pozostawać czasem pod opieką kilku specjalistów, jednak w powrocie do zdrowia nieodzowne jest wsparcie najbliższych. Rodzina i przyjaciele powinni być otwarci na rozmowę, towarzyszenie bliskiemu w sesjach z psychologiem. Dobre efekty daje wspólne jedzenie, przygotowywanie posiłków. Chodzi o to, żeby chory odzyskał utraconą radość i spokój w życiu, a także nauczył się prawidłowego odżywiania i akceptacji siebie.