Alkoholizm, uzależnienie od alkoholu – jak pomóc alkoholikowi?
Kategorie:Uzależnienie od alkoholu jest jednym z najtrudniejszych tematów poruszanych podczas psychoterapii. Nałóg ten wpływa nie tylko na samego chorego, ale też w ogromnym stopniu na jego najbliższych. Dlatego często to właśnie oni – rodzina i przyjaciele szukają sposobów na udzielenie mu skutecznej pomocy. Jednak wielu z nich wcześniej czy później trafia na psychoterapię. Spotkania indywidualne lub grupowe są nieocenionym elementem pomagającym w powrocie do zdrowia oraz życiu bez nałogu.
Spis treści:
Czym jest uzależnienie od alkoholu?
Uzależnienie od alkoholu – jak pomóc sobie lub bliskiej osobie?
Leczenie alkoholizmu – odwyk i psychoterapia
Dlaczego trzeba leczyć alkoholizm?
Jak psychoterapia pomaga zwalczyć alkoholizm?
Czym jest uzależnienie od alkoholu?
Zaczyna się niewinne, od lampki wina wypijanej coraz częściej do obiadu, syku puszki piwa otwieranej na koniec każdego dnia. Na tym etapie oczywiście trudno jeszcze mówić o tym, czym jest alkoholizm. Można jednak wychwycić pierwsze, wzbudzające czujność sygnały. Mówi się o nich, że są fazą ostrzegawczą. Z czasem stają się one coraz bardziej widoczne i chory przechodzi do fazy krytycznej, a wreszcie chronionej.
Uzależnienie od alkoholu jest wyniszczające. Sprawia, że chory nie myśli o niczym innym, jak o sięgnięciu po kolejny kieliszek czy zanurzeniu ust w kuflu z piwem. Wokół trunków kręcą się nie tylko jego myśli, ale też działania. Nierzadko musi kłamać, oszukiwać, kombinować – skąd wziąć pieniądze na alkohol, gdzie go kupić, jak spożyć, aby nie wzbudzić podejrzeń. Jednak dzisiaj wiemy, że alkoholizm przyjmuje różne formy i równie dobrze może się przydarzyć osobie, która jest dobrze sytuowana, bogata i pozornie wolna od problemów, które alkohol miałby stłumić.
Skąd się bierze alkoholizm?
Niektórzy są bardziej narażeni na uzależnienie od alkoholu, a inni mniej skłonni do tego typu zachowań. Najczęściej powodem sięgnięcia po butelkę jest:
- chęć zaimponowania rówieśnikom,
- powielanie wzorców wyniesionych z domu rodzinnego,
- długotrwały stres i chęć ucieczki od niego,
- słaba wola i podporządkowywanie się presji wywoływanej przez innych,
- zaburzenia z wczesnego okresu młodości i dysfunkcje w obrębie mózgu,
- niedobory endorfin.
Alkohol często jest ucieczką, dlatego na wpadniecie w nałóg, najbardziej narażone są osoby, które są w trakcie trudnych przeżyć – choroby bliskiego, rozwodu, bankructwa. Swój stan tłumaczą chęcią załagodzenia bólu, potrzebą wyluzowania się i oderwania choć na chwilę od trudnej, otaczającej ich rzeczywistości. Piciu sprzyja też przebywanie w towarzystwie osób o podobnych ciągotach, chęć wejścia w grupę, przypodobania się i znalezienia przyjaciół. Jest to oczywiście wyłącznie pozorne, a przyjaźnie kończą się wraz z tym, jak kończy się gotówka na alkohol i zaczynają się problemy z prawem.
Objawy alkoholizmu
Alkoholizm to choroba, która rozwija się stopniowo i dość podstępnie. Przede wszystkim dlatego, że chory przez długi czas nie zauważa problemu, bagatelizuje go, a swój pociąg do kieliszka tłumaczy chęcią zabawienia się, rozerwania, wyluzowania, wyciszenia i wieloma innymi. Wiele osób skutecznie ukrywa przed najbliższym otoczeniem swój problem, dlatego również rodzinie i przyjaciołom czasem trudno jest wychwycić moment. Jednak są takie objawy alkoholizmu – psychiczne i fizyczne – których nie da się przegapić. Zalicza się do nich:
- częste sięganie po alkohol – nie tylko podczas imprez czy w weekendy, ale też bez powodu, a nawet w ciągu dnia,
- picie w samotności,
- przyjmowanie regularnie porcji alkoholu, które zawierają więcej niż 100 gramów alkoholu etylowego,
- picie nie tylko wieczorem, ale też w południe, a nawet rano,
- sięganie po alkohol w celu złagodzenia nieprzyjemnych dolegliwości związanych z kacem,
- siadanie za kierownicą w stanie upojenia alkoholowego,
- „urywający się film”, czyli zapominanie lub nieświadomość tego, co wydarzyło się po wypiciu alkoholu,
- problemy ze snem – bezsenność,
- drgawki,
- apatia, utrata zainteresowania rodziną, pracą, hobby,
- szybsze bicie serca, wzmożona potliwość,
- ukrywanie dowodów picia, np. puszek czy butelek,
- szukanie okazji, aby „zajrzeć do kieliszka”.
Nie jesteś pewien, czy Ty lub bliska Ci osoba macie objawy uzależnienia od alkoholu? Rzeczywiście granica, która oddziela okazjonalne picie dla przyjemności od nałogu, jest dość cienka. Pomocny w ustaleniu tego, czy problem występuje oraz jaka jest jego skala, może się okazać test na uzależnienie od alkoholu. Zadaj sobie kilka pytań i udziel na nie szczerych odpowiedzi:
- Jak często sięgasz po alkohol? Czy pijesz raz w miesiącu, raz w tygodniu, a może częściej?
- Czy jednego dnia zdarza Ci się wypić więcej niż jedną – dwie porcje alkoholu?
- Jaka była Twoja najdłuższa przerwa w piciu alkoholu?
- Jak często sięgasz po alkohol, aby załagodzić objawy kaca?
- Czy zdarza Ci się „urwany film” po wypiciu zbyt dużej ilości alkoholu?
- Czy w Twojej rodzinie temat picia alkoholu jest często poruszany? Jak bliscy reagują na to, że sięgasz po kieliszek wina czy szklankę piwa?
- Czy odczuwasz nieodpartą chęć napicia się alkoholu, której nie możesz kontrolować ani się jej przeciwstawić?
- Czy traktujesz alkohol jako rozweselacz? Lek na zły nastrój/sposób na dobrą zabawę?
- Czy zdarza się, że z powodu picia zaspałeś do pracy, nie odwiozłeś dzieci na zajęcia, zrezygnowałeś z tego, co sprawia Ci radość?
- Czy próba odstawienia alkoholu kończy się u Ciebie złym samopoczuciem i rozdrażnieniem?
Szczere odpowiedzi na powyższe pytania, na pewno pozwolą Ci lepiej zrozumieć, czy masz problem alkoholowy albo, czy grozi Ci alkoholizm.
Uzależnienie od alkoholu – jak pomóc sobie lub bliskiej osobie?
Zauważyłeś, że Ty lub bliska Ci osoba macie zwiększoną tolerancję na alkohol? Sięgasz po niego chętniej i częściej, również wtedy, gdy chcesz wyleczyć kaca z dnia poprzedniego? Traktujesz picie jako sposób na dobrą zabawę, rozprawienie się z nudą, nabranie pewności siebie? Zdarzają Ci się krótkie zaniki pamięci po wypiciu albo zachowania, których się wstydzisz po wytrzeźwieniu? Każda sytuacja, która może sugerować, że Twoim problemem jest alkoholizm, wymaga zatrzymania się oraz analizy.
Jak pomóc, gdy uzależniony od alkoholu jest Twój przyjaciel, partner, dziecko, rodzic? Na pewno nie udawaj, że nie widzisz problemu! Nie dawaj się zbyć mało wiarygodnym tłumaczeniom, zachowaj czujność. Pochowane puste butelki po alkoholu, nieprzyjemny oddech i próby jego maskowania miętowymi cukierkami, potajemne kupowanie piwa czy wina, a nawet wypijanie go w pośpiechu poza domem, wykręcanie się od jazdy samochodem w roli kierowcy – to tylko niektóre z oznak mogących świadczyć o tym, że bliska Ci osoba ma problem z nadużywaniem alkoholu. Być może dostrzega go i rozumie jego powagę, jednak nie jest w stanie poradzić sobie z nim sobie sama i na pewno potrzebuje Twojego wsparcia.
Leczenie alkoholizmu – odwyk i psychoterapia
Nie wszyscy są zgodni co do tego, że alkoholizm to choroba. Jednak trzeba spojrzeć prawdzie w oczy – aby skutecznie zmierzyć się z tym problemem, niezbędne jest leczenie alkoholizmu. Może ono przebiegać w kilku krokach, jednak rzadko kiedy możliwe jest samodzielnie, bez profesjonalnego wsparcia. Dlatego, kiedy próby samodzielnego odstawienia butelki nie przynoszą rezultatów:
- zgłoś się lub zapisz bliską osobę na odwyk,
- skonsultuj się z doświadczonym specjalistą, który prowadzi psychoterapię w Wołominie.
Dopiero po odwyku, a także udziale w sesjach prywatnych i grupowych zwiększa się szansa na to, że uda się wyleczyć alkoholizm. Alkoholikiem pozostaje się jednak na całe życie, dlatego trzeba świętować każdy dzień, który jest wygraną walką nad nałogiem. Aby problem uzależnienia od alkoholu nie powrócił, trzeba dużo silnej woli, wsparcia i zrozumienia ze strony bliskich, a także pozostawania pod opieką zaufanego psychologa. Popularne są też grupowe sesje AA.
Sprawdź także: Objawy odstawienia alkoholu
Dlaczego trzeba leczyć alkoholizm?
Wydaje Ci się, że regularne picie to nic takiego, że przecież wszyscy tak robią i co najwyżej możesz tylko zaszkodzić sam sobie? To ogromny błąd! Leczenie alkoholizmu warto rozpocząć z uwagi na siebie – swoje samopoczucie i zdrowie, ale też ze względu na swoich bliskich:
- uzależnienie dotyka nie tylko pijącego, ale też jego rodziny (stąd syndrom DDA – dorosłe dzieci alkoholików – określenie używane w odniesieniu do osób dojrzałych, które wychowały się w rodzinach patologicznych z problemem alkoholowym),
- picie wyniszcza organizm – alkohol spożywany w dużych ilościach zaburza koncentrację, osłabia pamięć, przyczynia się do rozwoju chorób serca, nerek, wątroby, wywołuje zaburzenia ze strony układu krążenia,
- alkoholizm rujnuje życie prywatne, zawodowe, doprowadza do bankructwa, zapożyczania się.
Te i wiele innych problemów dotykają rodziny, w których występuje alkoholizm. Dlatego w walce z nałogiem najlepszą motywacją powinno być nie tylko swoje dobro, ale też troska o najbliższych – dzieci i partnera.
Jak psychoterapia pomaga zwalczyć alkoholizm?
Zanim uzależniony trafi do psychologa, musi przede wszystkim uświadomić sobie, że ma problem. Wbrew pozorom przyznanie przed innym i przed samym sobą: „Tak, jestem alkoholikiem” to ogromny, lecz niezwykle trudny pierwszy krok. Wykonałeś go? A może usłyszałeś takie wyzwanie od bliskiej osoby? Jest ono wołaniem o pomoc i pozwala na zapisanie się na psychoterapię. W Wołominie, w poradni Spokój w Głowie udzielana jest pomoc psychologiczna, na której odbywają się sesje indywidualne. Ich celem jest zrozumienie, skąd wziął się problem. Często to dopiero wyeliminowanie przyczyny i przepracowanie traum z przeszłości pozwala wykonać kolejne kroki w psychoterapii. Ważnym elementem jest też sam odwyk, podczas którego organizm oczyszcza się z trucizny.
Sam przebieg leczenia w dużej mierze zależy od tego, jaki rodzaj alkoholika zgłasza się na terapię. Na przestrzeni lat badacze zaobserwowali co najmniej kilka różnych odmian choroby, z uwzględnieniem czynników, które ją wywołują. Zalicza się do nich alkoholizm alfa (dotyczy osób, które nie radzą sobie ze stresem), alkoholizm beta (uzależnienie to efekt wpływu, jakie wywiera otoczenie chorego), alkoholizm gamma (utrata kontroli nad swoim zachowaniem i skłonności do wybuchów agresji). Są też takie odmiany jak alkoholizm delta (brak umiejętności powstrzymania się od picia), alkoholizm epsilon (upijanie się do momentu całkowitego upicia) i wreszcie alkoholizm zeta (przemoc pod wpływem alkoholu).
Każdy z opisanych stanów jest bardzo poważny. W celu rozpoznania skali problemu, jego przyczyny, a także wdrożenia najlepszego leczenia, warto oddać się w ręce doświadczonego psychologa.