Narkotyki – jak rozpoznać, czy dziecko bierze?

Młodzi ludzie są ciekawi świata i odkrywania nowych rzeczy. Narkotyki są więc dla nich ekscytujące i interesujące. Rodzicom trudno jest zidentyfikować regularne zażywanie narkotyków przez swoje dzieci. Dlatego warto wiedzieć, które sygnały świadczą o tym, że dziecko bierze i gdzie można uzyskać pomoc.

Spis treści:

Jak często młodzi ludzie sięgają po narkotyki?

Czym są narkotyki?

Rodzaje narkotyków – najpopularniejsze środki psychoaktywne

Marihuana i haszysz – używki popularne wśród młodzieży

„Młodzieżowa” amfetamina działanie

Dlaczego dzieci biorą narkotyki?

Jak rozpoznać, czy dziecko bierze narkotyki?

Zachowanie po narkotykach – jak rozpoznać zażycie środków psychoaktywnych?

Fizyczne objawy uzależnienia od narkotyków

Jak pomóc dziecku wyjść z uzależnienia od narkotyków?

Jak pomóc sobie z uzależnieniem dziecka?

Jak często młodzi ludzie sięgają po narkotyki?

Większość nastolatków po raz pierwszy wchodzi w kontakt z narkotykami w okresie dojrzewania. Jest to faza intensywnych przemian fizycznych i psychicznych, „wyrwania” się spod całkowitego nadzoru rodziców i samopoznania. Na tej ostatniej drodze może dochodzić do podejmowania ryzykownych przygód i braku zahamowań przed doznaniami z pogranicza ryzyka śmierci. Presja rówieśników może również skłonić młodych ludzi do spróbowania papierosów, alkoholu, narkotyków, a nawet niebezpiecznych dopalaczy.

Z badań Kujawsko-Pomorskiego Towarzystwa „Powrót z U” z siedzibą w Toruniu wynika, że około 20 procent populacji młodych ludzi między 15. a 17. rokiem życia eksperymentowało z narkotykami. Niestety wśród tej grupy są także te osoby, dla których istnieje coś więcej niż tylko chęć eksperymentowania. Regularne zażywanie narkotyków może wskazywać, że nastolatek ma poważne problemy i używa środków odurzających jako „pomocy” przed stresem szkolnym, lękiem przed porażką, cierpieniem z powodu nieszczęśliwej miłości, odrzuceniem rówieśników lub konfliktami w rodzinie.

Czym są narkotyki?

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) przyjęła, że narkotyki to wszystkie substancje, które mogą wpływać i zmieniać funkcje organizmu. Ta definicja jest bardzo szeroka, a jednak sprowadzona do sedna. Nie bierze bowiem pod uwagę, czy substancje są prawnie zakazane, ani jak silne jest ich działanie, a tym samym ryzyko uzależnienia. Bierze tylko pod uwagę, że te substancje działają na ludzki organizm.

Alkohol i nikotyna również prowadzą do uzależnienia i są groźnymi dla organizmu toksynami. Nie należy zapominać, że wiele osób jest uzależnionych od leków, zwłaszcza psychotropowych. Narkotyki często prowadzą do stanu podniecenia lub odurzenia, co poprawia nastrój, samopoczucie fizyczne i sprawia, że ​​zapomina się o rzeczywistości. Działanie leków opiera się na ostrym zatruciu. Jeśli efekt mija, często pojawiają się przygnębienie, depresja i niezadowolenie.

Powszechnie jednak pod pojęciem narkotyków rozumie się wszystkie substancje nielegalne, których produkcja i obrót są czynami zabronionymi przez prawo. Dodatkowo w nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii listę substancji nielegalnych poszerzono o dopalacze. Są to bardzo niebezpieczne preparaty, które powstają z produktów odpadowych środków farmaceutycznych.

Rodzaje narkotyków – najpopularniejsze środki psychoaktywne

W zależności od ich działania i możliwości uzależnienia, narkotyki można podzielić na narkotyki miękkie i narkotyki twarde. Różnicę tę można bardzo łatwo wytłumaczyć. Do pierwszej grupy zalicza się substancje, które rozwijają swoje działanie powoli i słabo zauważalnie. Z kolei drugie dają bardzo silnego „kopa”, który trwa czasami bardzo krótko, ale natychmiast wywołuje silne pragnienie powtórki zażycia niedozwolonej substancji.

Podział na narkotyki miękkie i narkotyki twarde nie jest oficjalny i budzi kontrowersje. Na przykład substancje legalne takie jak kofeina, nikotyna i alkohol, są również często uważane za narkotyki miękkie. Aktywny składnik THC (tetrahydrokannabinol), który znajduje się w konopiach indyjskich, marihuanie i haszyszu, jest uważany za składnik miękki. Amfetamina lub ekstazy, czyli najpopularniejsze narkotyki wśród młodych ludzi są często postrzegane jako średnio niebezpieczne narkotyki, a kokaina lub heroina już jako narkotyki twarde.

To nie zmienia faktu, że wszystkie substancje, które są w Polsce nielegalne, uznawane są za bardzo niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka. Nie ma znaczenia, czy są to narkotyki twarde, czy miękkie. Wszystkie niszczą organizm oraz mogą uzależnić fizycznie i mentalnie.

Marihuana i haszysz – używki popularne wśród młodzieży

Konopie indyjskie, z których produkowane są marihuana i haszysz dla wielu młodych ludzi nie są narkotykami, lecz używkami. Ich aktywny składnik THC wpływa na koordynację ruchu, percepcję, uczucia i pamięć. Jest porównywany z mechanizmem działania anandamidu, czyli produkowanego przez własny organizm wielonienasyconego kwasu tłuszczowego, który jest niezbędny do funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego. Substancji tej przypisuje się kontrolę ruchów, wrażeń i wspomnień. Haszysz zawiera procentowo więcej THC niż marihuana (w przypadku marihuany jest to wartość do 50% THC, a w przypadku haszyszu nawet do około 99% tej substancji).

Spożywanie haszyszu lub marihuany zwiększa doznania i uczucia. W zależności od otoczenia i nastroju konsument może popaść w bardzo różne stany upojenia: przeważają uczucie szczęścia i relaksu, ale powszechne są również niepokój, strach i depresja. Mogą wystąpić także:

• zaburzenia myślenia,
• zmniejszenie zdolności koncentracji i uwagi,
• ograniczenie wydajności pamięci krótkotrwałej,
• łatwość rozpraszania uwagi,
• zmniejszony popęd i brak ochoty do działania,
• zastąpienie logicznego myślenia skojarzeniami i myśleniem skupionym na emocjach,
• obojętność,
• wycofanie z codziennego życia.

Spożywanie THC nie prowadzi do czystego uzależnienia fizycznego. Nie należy jednak lekceważyć czynnika psychicznego głodu, który utrzymuje się po częstym paleniu marihuany lub haszyszu. Tym, którzy przyzwyczaili się do regularnego spożywania konopi indyjskich, trudno jest wrócić do rzeczywistości bez tych narkotyków. Co więcej, młodzi ludzie, którzy raz spróbowali zapalić jointa, mogą chcieć więcej. Może też pojawić się myśl, dlaczego nie „spróbować” czegoś innego? Wówczas zaczynają „przygodę” z silniejszymi używkami, a stąd już prosta droga do zagrożenia uzależnieniem.

„Młodzieżowa” amfetamina – działanie

Coraz więcej młodych ludzi sięga po amfetaminę. Substancja ta jest traktowana często jako przeskok w świat twardszych narkotyków. Amfetamina uznawana jest za narkotyk imprezowy, ponieważ pobudza i bardzo łatwo o jej zdobycie właśnie w takich miejscach. Jest również popularna w świecie młodych sportowców, którzy traktują ją jak doping oraz wśród młodzieży uczącej się do ciężkich egzaminów.

Jak działa amfetamina?

• Daje poczucie bycia silniejszym.
• Dodaje energii do działania.
• Pobudza i sprawia, że można osiągnąć więcej.
• Odbiera chęć snu i uczucie głodu.

Zażywanie amfetaminy jest bardzo niebezpieczne. Wpływa na cały organizm, zwłaszcza na mózg oraz serce. Jej pochodna, czyli metamfetamina wykazuje jeszcze silniejsze działanie pobudzające. Nie jest ona typowym narkotykiem imprezowym, bo częściej sięgają po nią osoby, które znajdują się w dużym stresie szkolnym, sportowym lub zawodowym. Metamfetamina zwiększa uwagę, koncentrację i wydajność. Zmęczenie i głód schodzą na dalszy plan, podobnie jak doznania bólu i lęki. Wzrasta pewność siebie, poczucie szczęścia i euforii.

Dlaczego dzieci biorą narkotyki?

Przyjmowanie narkotyków i uzależnienie od nich nie rozwijają się z dnia na dzień. Ewentualna „kariera narkotykowa” jest poprzedzona złożoną siecią przyczyn. Mogą one leżeć w osobowości danej osoby, jej środowisku społecznym oraz atrakcyjności lub dostępności narkotyków. Uzależnieniem często dotknięci są młodzi ludzie, którzy wynieśli takie wzorce z domu, nie nauczyli się radzić sobie z konfliktami lub rozczarowaniami. Po narkotyki sięgają też młode osoby z niską samooceną, lękiem przed porażką lub wykluczeniem w grupie. Ludzie, których przygniata nuda, złość, strach czy samotność.

Przyczynami zażywania narkotyków przez dzieci mogą być również:

• problemy w relacjach w rodzinie, szkole lub wśród znajomych,
• rozłąka z bliskimi,
• duża wrażliwość emocjonalna na krytykę,
• wygórowane oczekiwania rodziców co do wydajności dziecka w szkole, sporcie, hobby itd.,
• złe perspektywy na przyszłość.

Narkotyki mogą również wywoływać przyjemne doznania i tymczasowo blokować złe uczucia i emocje lub sprawiać, że wydają się one bardziej znośne. Dlatego młodzież sięga też po używki, aby zapomnieć o swoich problemach lub zyskać uznanie wśród rówieśników.

Jak rozpoznać, czy dziecko bierze narkotyki?

Rodzicom często trudno jest stwierdzić, czy dziecko zażywa narkotyki. Istnieją jednak niepokojące sygnały, na które ojcowie i matki powinni zwracać uwagę, zwłaszcza gdy kilka występuje jednocześnie i przez długi czas.

1. Zmiany charakteru: silne wahania nastroju, zachowania agresywne, niespokojne, ale także depresyjne i wycofane.
2. Sygnały fizyczne/psychiczne: niezdrowy wygląd, ziemista cera, zaburzenia snu, utrata apetytu, częste nudności, zaburzenia krążenia, zmęczenie i wyczerpanie.
3. Zmiana zachowania: dziecko ma trudności ze słuchaniem, wydaje się nieskoncentrowane, zapomina, nagle zmienia tematy rozmowy, ma trudności z koordynacją, często jest apatyczne i drażliwe lub wykazuje utratę aktywności i motywacji.
4. Zmiana stylu życia: młody człowiek nagle zmienia krąg przyjaciół, zaniedbuje szkołę lub hobby, nie trzyma się już rozkładu dnia, odpuszcza sportowe treningi, zaniedbuje wygląd i higienę osobistą oraz nie dba o porządek wokół siebie.
5. Problemy finansowe: kieszonkowe już nie wystarcza, młodzi ludzie ciągle potrzebują pieniędzy. Nie pokazują, co kupili, a co więcej, pieniądze nagle znikają z portfeli rodziców.
6. Akcesoria związane z narkotykami: w pokoju lub ubraniu dziecka znajdują się akcesoria takie jak fajki, skręty (bibułki papierosowe z suszem konopnym), strzykawki, ampułki, woreczki strunowe z białym proszkiem lub tabletkami.
7. Udział w przestępstwach – młodzież pod wpływem narkotyków często wdaje się w bójki, drobne kradzieże, a nawet powoduje wypadki samochodowe.

Zachowanie po narkotykach – jak rozpoznać zażycie środków psychoaktywnych?

Niektórzy młodzi ludzie zażywają narkotyki tylko w niewielkich ilościach lub sporadycznie. Wtedy ich konsumpcja nie zawsze jest wyraźnie rozpoznawalna. Każdy rodzic powinien zwrócić uwagę na następujące objawy, które mogą wskazywać, że jego dziecko zażyło środki psychoaktywne:

• rozszerzone źrenice lub spowolnione reakcje źrenic,
• utrata apetytu,
• problemy z trawieniem (biegunka i zaparcia zwykle naprzemiennie),
• zwiększona potrzeba komunikacji,
• silny przymus ruchu i zaburzenia motoryczne,
• przesadzona pewność siebie,
• gadatliwość,
• trudności z koncentracją,
• bezpodstawna kłótliwość,
• zaburzenia mowy (jąkanie),
• wahania nastroju,
• nerwowość, napięcie, drażliwość, agresywność,
• halucynacje, niepokój lub paranoja.

Zaobserwowanie tych objawów i zachowań u dziecka, które wcześniej ich nie wykazywało, może świadczyć o zażyciu nielegalnej substancji.

Fizyczne objawy uzależnienia od narkotyków

Narkotyki, zwłaszcza te twarde, szybko prowadzą do silnego doznania zatrucia, więc ryzyko uzależnienia się od nich jest szczególnie wysokie. Dla wielu rodziców uzależnione dziecko to koszmar całej rodziny. Jak poznać, że młody człowiek zmaga się z uzależnieniem? Pierwsze skutki uboczne pojawiają się po ustaniu zatrucia, kiedy przyjęta substancja „wychodzi” z organizmu. Mogą one trwać od kilku dni do tygodni lub do momentu, gdy zostanie przyjęta kolejna dawka. Warto więc zwrócić uwagę na:

• zawroty głowy,
• silne pocenie się,
• tachykardię i wysokie ciśnienie krwi,
• bóle głowy,
• bezsenność,
• trudności z koncentracją,
• poważne wyczerpanie fizyczne,
• skurcze i drżenie mięśni.

Uzależniony organizm domaga się przyjęcia toksycznej substancji i ukojenie fizycznego bólu z powodu odstawienia.

Długotrwałe spożywanie narkotyków może prowadzić do:

• zmian skórnych i stanów zapalnych,
• niedowagi,
• uszkodzenia zębów,
• krwotoku mózgowego,
• uszkodzenia nerek,
• uszkodzenia komórek nerwowych w mózgu,
• zwiększonej podatności na infekcje,
• zwiększonego ryzyka udaru mózgu.

Jak pomóc dziecku wyjść z uzależnienia od narkotyków?

Zauważyłeś niepokojące zmiany w zachowaniu i wyglądzie swojego dziecka? Podejrzewasz lub masz dowody na to, że dziecko bierze narkotyki? Nie panikuj, nie ekscytuj się ani nie uziemiaj dziecka w domu. Należy dotrzeć do źródła problemu, zwłaszcza jeśli oznaki przyjmowania używek pojawiają się często lub przez dłuższy czas. Jako rodzic możesz najpierw skonsultować się z innymi opiekunami młodego człowieka, jego nauczycielami, wychowawcą lub trenerem, z którym ma kontakt.

Zamiast węszyć w pokoju nastolatka, nawiąż z nim dobre relacje oparte na zaufaniu i nie wywieraj na nim żadnej presji. Bądź konkretny, wypowiedz się otwarcie na temat zmian, które widzisz, ale nie obwiniaj go za takie zachowanie. Zamiast tego zaoferuj pomoc i wspólne rozwiązanie. Panuj nad swoimi emocjami, zachowaj spokój i obiektywizm. Bardzo ważne jest dotarcie do źródeł, czyli tego, dlaczego dziecko w ogóle sięgnęło po narkotyki. Co lub kto miał na to wpływ?

Pod żadnym pozorem nie oferuj nagród materialnych w zamian za abstynencję. Nie bagatelizuj tego, że Twoje dziecko bierze narkotyki. Nie próbuj usprawiedliwiać jego zachowania, ale też nie krytykuj. Jeśli masz trudności z nawiązaniem bliskiej relacji, spróbuj namówić dziecko na wizytę u psychologa. Czasami otworzenie się przed obcą osobą i przyznanie do swoich problemów jest łatwiejsze niż opowiadanie o nich rodzicom.

Jak pomóc sobie z uzależnieniem dziecka?

„W naszym domu nigdy nie było narkotyków”. „Niczego nie zauważyliśmy”. „Przecież on ma dopiero 15 lat, dopiero co bawił się klockami Lego, a teraz pali marihuanę”. „Mieliśmy klapki na oczach”. „To wszystko nasza wina. Nasz rozwód spowodował te problemy”. Rodzice dzieci uzależnionych od narkotyków często robią sobie wyrzuty sumienia, szukają winy w sobie i w innych.

Niektórzy od lat usiłowali doprowadzić swoje potomstwo do rozsądku i ponieśli porażkę. Często problem narkotykowy dzieci staje się kryzysem życiowym rodziców. W tej rozpaczliwej sytuacji niektórzy nie potrafią ukryć swojego rozczarowania, gniewu i frustracji. Te negatywne emocje wpływają również na pozostałych członków rodziny, relacje ze znajomymi, pracę i życie osobiste.

Dlatego, gdy nie radzisz sobie z uzależnieniem dziecka od narkotyków, masz problemy w zrozumieniu przyczyn zaistniałej sytuacji lub czujesz, że „życie wali Ci się na głowę”, skontaktuj się z psychologiem. Terapia indywidualna lub terapia małżeńska pozwala poradzić sobie z przejściowym kryzysem. Polecane są także konsultacje rodzinne, podczas których dwa różne pokolenia nawiązują głębsze relacje i wspólnie docierają do źródeł problemów.

Każda młoda osoba prędzej czy później zostanie skonfrontowana z legalnymi i prawdopodobnie także nielegalnymi używkami. To, czy poprowadzi to do odmowy, zażywania narkotyków, czy też uzależnienia, zależy od warunków życia i osobowości danej osoby. Dlatego obowiązkiem dorosłych jest umożliwienie dzieciom i młodym ludziom wyboru.

Pozwól dziecku iść własną drogą, nie zamykaj w czterech ścianach domu, bo zakazany owoc smakuje najlepiej. Zawsze jednak otwarcie mów o swoim stanowisku w kwestii zażywania narkotyków, uświadamiaj o ryzyku i sygnalizuj, że zawsze jesteś przy nim, gdy potrzebuje Twojego wsparcia. Jeśli to nie wystarczy, nie bój się prosić o pomoc specjalistów. Terapeuci od uzależnień są po to, by pomóc uzależnionym oraz ich rodzinom.