Poradnia w Wołominie

Poniedziałek - Piątek, od 8:00 do 21:00
Sobota, od 8:00 do 19:00
Niedziela, od 8:00 do 16:00 (od 1.09.)
ul. Miła 3, 05-200 Wołomin, 3 piętro

Poradnia Warszawa Białołęka

Poniedziałek - Piątek, od 9:00 do 21:00
Sobota, od 8:00 do 16:00
ul. Mochtyńska 65, 03-289 Warszawa

Poradnia w Wołominie

Poradnia Warszawa Białołęka

Strona głównaBlogFobia szkolna – co to jest?

Fobia szkolna – co to jest?

Kategorie:
DzieckoLęki i nerwiceProblemy w szkole

Młody człowiek spędza w szkole większość swojego dzieciństwa. To tu przeżywa pierwsze sukcesy i porażki, a także zdobywa inspiracje na przyszłość. W szkole uczy się budowania relacji z rówieśnikami, poszukuje autorytetów oraz nieustannie poszerza swoją wiedzę i umiejętności. Wspomnienia z tego okresu są często tymi najpiękniejszymi. Jednak niektórzy uczniowie odczuwają paniczny lęk przed szkołą. Co to jest fobia szkolna, z czego wynika i jak sobie z nią radzić? Dowiedz się więcej.

Spis treści:

Czym dokładnie jest fobia szkolna?

Skąd bierze się lęk przed szkołą?

Jak radzić sobie z lękiem przed szkołą?

lęk przed szkołą

Zanim przejdziemy do „rozpracowywania” fobii szkolnej, zamknij na chwilę oczy i przypomnij sobie swoje szkolne czasy. Czy były takie dni, kiedy nie chciało Ci się iść na lekcje albo dręczył Cię lęk przed szkołą? Podejrzewam, że odpowiedź na to pytanie będzie brzmiała „tak”. Trudna klasówka, na którą nie zdążyło się porządnie nauczyć, kłótnia z kolegą ze szkolnej ławy, stresujący egzamin… powodów mogło być wiele. Zazwyczaj taki stres mijał po jednym dniu i wszystko wracało do normy, prawda? Jednak zjawisko określane jako fobia szkolna to nie jednorazowa obawa przed pójściem do szkoły, a długotrwały stan, którego nie można lekceważyć. Wręcz przeciwnie. Brak szybkiej reakcji na stres przed szkołą mogą skończyć się pogłębieniem problemów i poważnymi konsekwencjami również w dorosłym życiu.

Czym dokładnie jest fobia szkolna?

Fobia szkolna, nazywana też skolinofobią czy nerwicą szkolną, to rodzaj nerwicy sytuacyjnej. Objawia się lękiem przed pójściem do szkoły. Jak to wygląda w praktyce? Dziecko może sygnalizować swoje objawy w różny sposób.

Bardzo typowe są symptomy somatyczne, a więc fizyczne objawy. Uczeń może np. na kilka godzin przed pójściem do szkoły zaczynać sygnalizować, że źle się czuje – zgłaszać ból brzucha, nudności, doświadczać biegunki, roztrzęsienia, duszności, drżenia rąk i mięśni, nadmiernego pocenia się, a nawet omdlewać. Jeśli tak się dzieje, dziecko wcale nie symuluje – lęk przed szkołą oddziałuje na jego układ wegetatywny, co może się przekładać na prawdziwe objawy fizyczne (ataki paniki).

Dziecko, które doświadcza lęku szkolnego, może również wprost mówić o tym, że nie chce iść do szkoły, szukać wymówek, które uchroniłyby je przed pójściem na lekcje. Możesz też zauważyć, że Twoja pociecha jest skryta, wycofana, niepewna siebie i po prostu wygląda na przestraszoną.

Jeśli to nerwica szkolna, niepokojące symptomy nie pojawią się raz, a będą nawracały wielokrotnie – często stopniowo zwiększając swoją intensywność. Ich obecność uniemożliwi dziecku normalne funkcjonowanie, a z czasem może doprowadzić nawet do pojawienia się depresji. W dorosłym życiu stres przed szkołą może się przejawić w lęk przed pracą.

Jak widzisz, szkolnej fobii nie można lekceważyć.

A może to po prostu lenistwo?

Rodzice dość często podchodzą do lęku przed szkołą z dużą dozą sceptycyzmu i bagatelizują problem. Ale czy to na pewno lenistwo albo objaw buntu? Niekoniecznie! Pamiętaj, że:

  • do wagarowania mają tendencję zazwyczaj starsi uczniowie, a fobia szkolna często pojawia się już w pierwszych latach uczęszczania na lekcje,
  • wagarowicze najczęściej ukrywają przed rodzicami swoją nieobecność na zajęciach, kłamią i „wykręcają się”. Dziecko, które dotknęła nerwica szkolna, zazwyczaj jasno sygnalizuje swoje obawy i próbuje uzyskać zgodę na to, aby nie iść na lekcje. Ma też fizyczne objawy, które jasno wskazują na lęk.

Różnica jest więc znacząca, dlatego jako rodzic nie powinieneś od razu składać niechęci do pójścia do szkoły na karb lenistwa czy buntu młodzieńczego.

Skąd bierze się lęk przed szkołą?

Nie ma jednej przyczyny, dla której pojawia się nerwica szkolna. Można jednak wskazać typowe czynniki, które sprzyjają jej pojawieniu się. Pamiętaj: dotarcie do źródła obaw to pierwszy krok do pozbycia się fobii. Co zatem może spowodować obawy?

  • Problemy z rówieśnikami w szkole

Chodzi zwłaszcza o sytuacje, w których dziecko doświadcza przemocy, straszenia i innych form znęcania się czy odrzucenia ze strony kolegów z klasy.

  • Zbyt wysokie wymagania

Oczekujesz od dziecka, że przyniesie ze szkoły „same piątki”? Często powtarzasz mu, że „musi mieć czerwony pasek”? Bardzo gwałtownie reagujesz na gorsze oceny i inne szkolne porażki malucha? Być może chcesz go w ten sposób zmotywować, aby starał się bardziej. Niemniej jednak takie postępowanie może przynieść odwrotny skutek. Nadmierna presja, a w konsekwencji coraz niższe poczucie własnej wartości może doprowadzić do lęku.

  • Znaczące zmiany w życiu

Czy w życiu dziecka nastąpiła ostatnio jakaś poważna zmiana? Być może przeprowadziliście się do nowego miasta? Może uczeń doświadczył rozwodu rodziców lub innego traumatycznego przeżycia? One również mogły się odbić na jego ogólnym stanie psychicznym, a w konsekwencji przyczynić się do powstania lęku przed szkołą.

  • „Deficyty” dziecka

A zatem wszystkie czynniki, które powodują poczucie odmienności – np. niepełnosprawność, wady wymowy, zez, dysleksja rozwojowa… to tylko niektóre powody, dla których uczeń może być odrzucony przez rówieśników i poczuć się od nich „gorszy”.

  • Postawy lękowe rodziców

Bardzo „przeżywasz” każdy sprawdzian dziecka? Opowiadasz mu o swoich traumatycznych doświadczeniach z czasów szkolnych? Przejmujesz się każdym wydarzeniem w jego życiu szkolnym? Boisz się, kiedy Twoja pociecha sama idzie na lekcje i okazujesz to? Twój lęk może się przenosić na dziecko i przekształcić w strach przed szkołą.

Lista przyczyn strachu jest oczywiście znacznie dłuższa, jednak powyższe sytuacje stanowią najczęstsze tło dla powstania i rozwoju zaburzenia.

Jak radzić sobie z lękiem przed szkołą?

Na początek najważniejsze: jako rodzic nie możesz ani pozwolić dziecku nie chodzić do szkoły, kiedy się boi („przeczekanie” nie pomoże), ani też zmuszać go do pójścia na lekcję w stanie paniki. Twoim celem powinno być stopniowe złagodzenie strachu przed szkołą – tak, aby lekcje przestały być źródłem lęku i stresu.

W zdecydowanej większości przypadków trudno Ci będzie opanować tę sytuację samodzielnie. Dlatego dobrym rozwiązaniem jest konsultacja z psychologiem dziecięcym. Zazwyczaj uczniowi będzie potrzebna psychoterapia behawioralna lub behawioralno-poznawcza. Podczas kolejnych sesji z psychoterapeutą uczeń „przepracuje” swoje lęki oraz zweryfikuje i przeformułuje błędne sądy na temat samego siebie.

Lęk szkolny można pokonać. Trzeba jednak potraktować go poważnie i zasięgnąć pomocy specjalisty. Wykonajcie wspólnie z dzieckiem te pierwsze kroki, a potem pójdzie już „z górki”!

Chcesz być na bieżąco z naszymi artykułami psychologicznymi?

Polub nas na Facebooku, a na pewno nic Cię nie ominie!

Udostępnij wpis na Facebooku, aby pomóc innym osobom!

O autorze

Monika Chrapińska-Krupa

Dyrektor Poradni, Psycholog, Diagnosta, Psychoterapeuta, Trener TZA
Monika Chrapińska-Krupa psycholog i certyfikowany psychoterapeuta poznawczo-behawioralny, pełni funkcję dyrektora w renomowanej poradni "Spokój w Głowie". Jej fascynacja ludzkim umysłem przenosi się również do słowa pisanego, co jest widoczne w jej zaangażowanych i przenikliwych postach. Początki jej pisarskiej ścieżki sięgają kursu copywritingu, który rozpalił w niej pasję do dzielenia się wiedzą. Ta pasja z czasem przekształciła się w kwitnący talent, który obecnie inspiruje czytelników na całym świecie. Regularnie zapraszana jako ekspertka z dziedziny psychologii do programów telewizyjnych, Monika Chrapińska-Krupa w swojej pracy łączy naukową precyzję z empatycznym spojrzeniem na człowieka, nieustannie dążąc do rozsiewania spokoju w ludzkich głowach.
Przeczytaj o autorze
Chcesz być na bieżąco z naszymi artykułami psychologicznymi?
Polub nas na Facebook
Udostępnij wpis na Facebooku, aby pomóc innym osobom!